DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’ nun 53. maddesi ile destekten yoksun kalma tazminatı “ölenin desteğinden yoksun kalanların bu sebeple uğradıkları kayıplar” olarak tanımlanmıştır. Bu bağlamda destekten yoksun kalma tazminatının, ölen bir kişinin hayatta iken maddi ve manevi olarak destek olduğu kişilerin bu desteğinin ölüm sebebiyle ortadan kalkması neticesinde oluşan zarar olarak tanımlamamız mümkündür.
Destekten yoksun kalma tazminatının hak sahiplerine ödenmesi gayesi ile düşünülen, ölenin yaşarken destek verdiği kişilerin hayatlarını vefattan önce olduğu gibi sürdürebilmeleri, sosyal ve ekonomik bağlarına ölümden önceki gibi devam edebilmeleridir.
Hak sahipleri olarak kastedilen ise yasal mirasçılar değil, ölenin hayatta iken destek olduğu tüm kişilerdir. Burada önemli olan hak iddia eden kişinin, ölenin hayatta iken kendisine destek olduğunu ispat etmesidir. Bu ispatın gerçekleşmesi halinde herkes destekten yoksun kalma tazminatını talep edebilecek hak sahibi ibaresi içinde bulunabilecektir.
Ancak bahsedilen bu ispat durumunun istisnaları olduğu, bazı kişilerin bu ispata gerek duymaksızın hak sahibi olduğu ve bu kişilerin hukuken hak sahibi olduğu yönünde karine olduğu unutulmamalıdır. Hayatın olağan akışı uyarınca ölen kişinin hayatta olan annesine, babasına, eşine ve çocuklarına yaşamaya devam etse idi maddi veya manevi destekte bulunacağı şüphesizdir. Dolayısıyla bu kişiler hiçbir ispata gerek kalmaksızın doğal hak sahipleridir. Ancak tazminat talep edilen davalı taraf işbu karinenin aksini ispatlayabilir ise, yani bu şahısların birbirine yaşarken destek olmadığını ispatlar ise hükmedilecek destekten yoksun kalma tazminatından kurtulabilir.
Yetkili Mahkeme
Destekten yoksun kalma tazminatı, kural olarak davalının ikametgahının bulunduğu yer mahkemesinde açılır. Birden fazla davalı varsa maddi – manevi tazminat davası davalılardan herhangi birinin ikametgahı mahkemesinde açılabilir. Davalı bir şirket veya vakıf vb. gibi bir kurum ise, maddi tazminat davası, davalının işyeri merkezinin bulunduğu yerde açılabileceği gibi işlemi yapan şubenin bulunduğu yerde de açılabilir. Yine haksız fiile dayanan davalarda haksız fiilden kaynaklı hükümler uygulama alanı bulacaktır.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Davası Açma Süresi ve Zamanaşımı
Kural olarak destekten yoksun kalma tazminatı isteminin zamanaşımı süresi, zararın ve tazminat yükümlüsünün öğrenilmesinden itibaren 2 yıl ve herhalde 10 yıldır. Ancak işbu tazminata sebebiyet veren fiil aynı zamanda Türk Ceza Kanunu uyarınca suç teşkil eden bir fiil ise suç için öngörülen ceza zamanaşımı süreleri uygulama alanı bulacaktır. Bu bağlamda, destekten yoksun kalma tazminatına sebebiyet veren fiil bir ölüme neden olduğundan ve Türk Ceza Kanunu’ nda işbu suça karşılık 15 yıllık zamanaşımı süresi belirlendiğinden, destekten yoksun kalma tazminatında zamanaşımı süresi 15 yıl olarak dikkate alınacaktır.